Film 1:
Le tango des Rachevski
Concert
van het Orion Ensemble:
Brachten ze ons vorig jaar in vervoering met hun muzikale reis naar het Oosten, dit keer gaan we naar het Zuiden, naar Sefarad ofwel het Joodse Spanje. U wordt al meteen in Spaanse stemming gebracht met het werk van
Manuel de Falla.
Na de pauze volgt de dramatische muzikale vertelling “Maria Nuñez, van brandstapel naar vrijheid”, over de vlucht van een beeldschone crypto-jodin voor de inquisitie. De eeuwenoude Sefardische liederen die een functionele rol in het stuk spelen zijn door Leonard Leutscher, bijna revolutionair gearrangeerd naar muziek van vandaag.
Leonard Leutscher zal de stukken toelichten.
Lezingen
Lezing 1: "We hadden een goed leven." Over de Joden die leefden tussen de Berbers in het zuiden van Marokko
Aan de hand van foto's spreekt de maakster van de tentoonstelling:
Marokko. Fotos van Elias Harrus en Pauline Prior, over de joden die tweeduizend jaar vreedzaam in het Atlasgebergte en de Sahara samenleefden met de Berbers en over de negentiende-eeuwse en twintigste-eeuwse ontwikkelingen die een langzame verwijdering tussen beide groepen tot stand brachten. In de jaren vijftig van de vorige eeuw leidde die verwijdering tot definitieve scheiding: de joden uit het zuiden van Marokko emigreerden massaal naar Israël, waar zij zich met grote problemen geconfronteerd zagen. De Marokkoaanse immigranten houden waar ook ter wereld vast aan hun cultuur en tradities vanuit een sterk gevoel van verbondenheid met het land van herkomst.
Lezing 2: De geschiedenis van de Portugese Joden in Nederland
Behandeld zal worden de geschiedenis van na de
verwoesting van de Tweede Tempel, de trek van de Joden naar Noord-Afrika en de oversteek naar het Iberisch schiereiland. Hun leven aldaar gedurende een aantal eeuwen en hun vertrek na het in werking treden van de Inquisities in 1492 en 1496. Deels gingen zij naar het Ottomaanse Rijk, deels naar de Noordelijke Nederlanden. Hun verblijf in met name Amsterdam is zeer invloedrijk geweest. Aan de orde komt dan ook hun invloed in het economisch en sociaal bestel, hun bijdrage in de gouden eeuw, kolonisaties, VOC, WIC, gewoonten en gebruiken, liederen, beroepen, sociale instellingen, de begraafplaats, bibliotheek Ets Haim, beroemde personages, vermeende adel en familiewapens, genealogie, de snoge, holocaust en tot slot de situatie van vandaag de dag plus toekomst.
Lezing 3: "I long for the vanished gardens of Cordoba..." Sefarad 711-1492, feiten en mythen
Denkend aan middeleeuws Spanje vervallen we al snel in stereotypen. Enerzijds is daar de ‘Gouden Eeuw’ van al-Andalus, met zijn arcadische hoftuinen waar moslims en joden elkaar ontmoetten bij wijn en poëzie, waar de joodse elite wist door te dringen tot de hoogste bestuurlijke regionen en onbeperkt toegang had tot de klassieke wetenschap. Tegenover die ‘multi-culturele’ Hochkultur staat het beeld van de Reconquista, de Christelijke herovering van het Iberisch Schiereiland, die begon met de dramatische slag bij Las Navas de Tolosa in 1066. Inquisitie, dwangbekering, culturele teloorgang en uiteindelijk verdrijving bepaalden het lot van de joodse gemeenschappen onder de Reyes Catholicos, de Katholieke Vorsten van Castilië en Aragon. Of toch niet? Valt er misschien op beide voorstellingen iets af te dingen? Was de Andalusische convivencia misschien toch niet zo symbiotisch? En stond de christelijke overheersing werkelijk ieder joods initiatief in de weg? In deze lezing gaan we op zoek naar de ‘feiten’ achter de mythen, en zullen we en passant ook die mythen zelf aan nader onderzoek onderwerpen.
Film 1:
Le tango des Rachevski(België/Frankrijk 2003)
De Joodse familie Rashevski staat een vreemde verrassing te wachten als Rosa Rashevski komt te overlijden. Zij heeft tijdens haar leven altijd een hekel gehad aan religie en rabbijnen maar nu blijkt haar laatste wens te zijn om op het joodse gedeelte van het kerkhof begraven te worden. Bij het regelen van deze plechtigheid komt de familie erachter dat ze over weinig dingen met elkaar eens zijn en dat ze allemaal een andere mening hebben. Ondertussen reist de broer van Rosa naar Israël om haar voormalige man over te halen de rouwdienst bij te wonen. De twee zoons van Rosa, David en Simon, worden voor het eerst geconfronteerd met de vragen over leven en dood.
Deze bijzondere film zal worden ingeleid door Sanne Terlouw.
%202008%20poster.jpg)
Film 2:
Lost
Islands (Iim Avoediem)
(Israel 2008)
We schrijven 1980. De Levi's,
een groot gezin met een unieke levensstijl, wonen in wat destijds een enigszins
naïeve Staat Israel was. Dhr. Levi onderwijst zijn kinderen dagelijks in het
belang van het vervullen van je eigen dromen, terwijl z'n vrouw absolute trouw
aan de familie predikt. Op een dag worden de tweelingbroers van het gezin beiden
verliefd op een nieuw meisje in het dorp. Erez, onze held, ontdekt hoe moeilijk
het is om het evenwicht te vinden tussen familie-trouw enerzijds en het
vervullen van je eigen dromen anderzijds. De zaken worden steeds gecompliceerder
als Erez (onbedoeld) een ernstige familie-crisis veroorzaakt. Bevangen door
schuldgevoelens probeert hij zijn lot te ontvluchten door dromen te ruilen met
zijn broer Ofer. Hij komt in een commando-eenheid van Israel's leger terecht,
precies zoals zijn broer altijd droomde om te doen, terwijl Ofer thuis blijft om
te zorgen voor het gebroken gezin en een relatie heeft met Erez's grote liefde.
Kan Erez vechten tegen z'n lotsbestemming? Wat is de waarde van iemand's leven
die niet z'n dromen vervult?
Deze eveneens bijzondere film zal worden ingeleid door Sanne Terlouw.